شبیه سازی اثر هدفمندسازی یارانه ها بر روند متغیرهای کلان در اقتصاد و بخش کشاورزی ایران با استفاده از الگوریتم کنترل بهینه تصادفی optcon2

یارانه با تحریف قیمت ها، مانع تخصیص بهینه منابع می شود و رشد اقتصادی را کاهش و از سوی دیگر با ایجاد کسری بودجه و افزایش هزینه های اجتماعی بر اقتصاد کشور آثار جبران ناپذیری بر جای می گذارد. اجرای سیاست هدفمندسازی، متغیرهای کلان اقتصادی را تحت تأثیر قرار می دهد. اگر روند تغییر این متغیرها تعیین شود، سیاست گذاران اقتصادی با انتخاب بسته های حمایتی و سیاست های مالی و پولی متناسب به اهداف نزدیک-تر می شوند. یکی از روش هایی که با در نظر گرفتن اهداف و محدودیت ها می تواند راه حل بهینه ارائه دهد، الگوریتم کنترل بهینه تصادفی optcon است. در این مطالعه ابتدا روابط میان متغیرهای کلان اقتصادی با استفاده از روش حداقل مربعات دو مرحله ای 2sls برآورد و سپس الگوریتم کنترل بهینه تصادفی ptcon2 با استفاده از زبان برنامه نویسی سی شارپ c# در محیط ویژوال استودیو نوشته شد. در این پژوهش اثر هدفمندسازی یارانه ها در سه سناریو مختلف در برنامه چهارم و پنجم توسعه شبیه سازی شد. نرخ رشد بخش کشاورزی در برنامه چهارم با یک رشد نسبتاً پایین و در برنامه پنجم توسعه در سال آغاز اجرای طرح کاهش و سپس افزایش می یابد. صادرات بخش کشاورزی در برنامه چهارم با یک نرخ تقریباً ثابت افزایش و در برنامه پنجم دو روند متفاوت را طی می کند. رشد اقتصادی در برنامه چهارم و پنجم با یک رشد بسیار کم افزایش می یابد. نرخ تورم در سال اول برنامه چهارم و پنجم افزایش و در سال های بعدی کاهش می یابد. نرخ بیکاری در برنامه چهارم و پنجم توسعه و در سناریو اول ابتدا با یک شیب کم و سپس با شیب تند تر کاهش می یابد. اجرای سیاست هدفمندسازی یارانه ها در سناریو دوم نشان داد که روند نرخ رشد بخش کشاورزی در هر دو برنامه تقریباً یکسان است. صادرات بخش کشاورزی در هر دو برنامه با یک روند مشابه افزایش پیدا می کنند. روند نرخ رشد اقتصادی در برنامه چهارم دارای دو شیب متفاوت است. در سال های ابتدایی با یک شیب کاهشی و در سال های بعدی با یک شیب ثابت افزایش می یابد. در سال اول برنامه پنجم رشد اقتصادی کاهش و سپس افزایش پیدا می کند. این نتایج نشان داد که نرخ تورم در برنامه چهارم ابتدا افزایش و سپس کاهش می یابد.